DENPASAR - Bijna een jaar al ligt het lichaam van de Nederlander Robert Haex in een koelcontainer op Bali. Het ziekenhuis geeft geen krimp: eerst de doktersrekening betalen.
Een stalen ijskastdeurtje en 122 miljoen rupiah (bijna twaalfduizend euro) scheiden Robert Haex van zijn graf. Bijna elf maanden al ligt het lichaam van de Nederlander in een koelcontainer in het Sanglah-ziekenhuis in de Balinese hoofdstad Denpasar en de geldmeter van het ziekenhuis tikt door. Elke dag komt er honderdduizend rupiah bij, en elke dag wordt het voor Haex’ nabestaanden moeilijker om het lichaam los te kopen van Sanglah, zodat het een laatste rustplaats kan krijgen.
Toen Robert Haex op 17 oktober 2005 overleed bedroeg de rekening al 88 miljoen rupiah (ruim achtduizend euro). Dat was veel meer dan de uit Nederland overgevlogen twee dochters van Haex konden betalen. Haex was niet verzekerd, en niemand anders wilde de ziekenhuisrekening betalen. Zijn Nederlandse zakenpartner H.W. niet, met wie Haex een café in Jimbaran dreef, en ook de Nederlandse overheid niet.
Dus ligt Haex nog altijd in een vak in de koelcontainer in een hoek van het mortuarium van het Sanglah-ziekenhuis. ‘Robert Kurt H. 48 jaar. Nederlander. Ingeleverd 11 oktober ‘05 18.15 uur. Overleden 17 oktober ’05.’, staat geschreven op een label dat de ziekenhuisdirectie voor de gelegenheid aan de klink van de koelbox heeft laten hangen.
De box zelf mag niet open, en het lijk mag zéker niet gefotografeerd. ‘Het lichaam is natuurlijk niet meer in dezelfde staat als die waarin het maanden geleden verkeerde, en straks gaan mensen weer zeggen dat wij niet goed voor het stoffelijk overschot hebben gezorgd’, zegt I Nengah Sumerta, de advocaat van het ziekenhuis. Als de naam ‘Haex’ valt, wordt hij meteen opgetrommeld, en met hem voor de zekerheid nog een tweede advocaat, de directeur financiën én dokter Triputro Nugroho, de algemeen directeur van Sanglah. Het Nederlandse lichaam in de koelbox is voor het ziekenhuis duidelijk een gevoelige kwestie.
Robert Haex werd op 11 oktober 2005 in kritieke toestand in het Sanglah-ziekenhuis opgenomen. Hij had ernstige verwondingen aan zijn hoofd, volgens de overlijdensverklaring het gevolg van een verkeersongeluk. Zijn beide dochters kwamen te laat om nog afscheid te kunnen nemen, en bleven achter met de onbetaalbare ziekenhuisrekening. Wendy Haex in Maastricht: ‘Hij was al dood, wij waren net te laat.’
De twee dochters van Haex konden hem ook geen laatste rustplaats geven. De twee zussen konden die achtduizend (en inmiddels bijna twaalfduizend) euro niet op tafel leggen en het ziekenhuis houdt het lichaam totdat er betaald is. Ook in de maanden die volgden is het niet gelukt het geld bij elkaar te krijgen. Wendy Haex: ‘Ik ben een gescheiden moeder met twee kinderen, en de derde is onderweg. Ik kan niet eens geld lenen bij de bank. Mijn zusje studeert.’
Verzoeken aan het Nederlands consulaat op Bali om hulp zijn door het ministerie van Buitenlandse Zaken afgewezen. Woordvoerder Ahmed Dadou zegt dat het ministerie beducht is voor ‘precedentwerking’ als het de ziekenhuisrekening betaalt. ‘Het is natuurlijk een heel trieste zaak, maar wij hebben het principe dat wij geen rekeningen betalen. Wij willen graag helpen met het repatriëren van een overledene, maar rekeningen betalen wij niet. Daar loopt de lijn. Het is een privézaak tussen de familie en het ziekenhuis.’
Op Bali zelf is Haex’ dood omweven met rechtszaken, vraagtekens en beschuldigingen. Haex zou bijvoorbeeld niet door een ongeluk zijn omgekomen, maar zijn vermoord. De politie van Bali heeft Haex’ dood onderzocht, maar heeft dat onderzoek ruim een maand geleden gesloten, wegens gebrek aan bewijs. De Nederlander dreef een café in Jimbaran, samen met een Nederlandse compagnon, en het eigendomsrecht van dat café is nu inzet van een rechtszaak. Het ziekenhuis Sanglah verloor een andere rechtszaak over de betaling van de rekening, waarvoor het Haex’ compagnon verantwoordelijk wilde houden.
Terwijl in Nederland de familie nog altijd probeert geld bij elkaar te schrapen, nadert in het ziekenhuis het moment waarop het lichaam definitief uit de koelcontainer zal worden gehaald. Sanglah heeft daartoe het recht. Op 12 juli heeft het Nederlandse consulaat Sanglah laten weten dat het over Haex’ overschot kan beschikken. Op 2 augustus heeft ook de politie het lichaam vrijgegeven.
Wat er met de Nederlander gebeurt, is daarmee nu helemaal in handen van het ziekenhuis, maar dat is allerminst gelukkig is met deze positie. Directeur Nugroho heeft de lastige beslissing als een hete aardappel doorgeschoven aan het Indonesische departement van Gezondheidszorg en wast zijn handen in onschuld. ‘De brief is twee weken geleden de deur uitgegaan. Wij verwachten elke dag antwoord’, zegt hij. ‘Zodra het departement besluit dat het lichaam kan worden gecremeerd, zullen wij zorgen voor de crematie. Op onze kosten.’
Als dat is gebeurd, zit het ziekenhuis niet langer met een lichaam, maar met een urn, én met de vraag of het Haex’ as aan de familie zal geven. Het ziekenhuis, dat tot nu toe zo vastberaden aan de betaling van de rekening heeft vastgehouden, lijkt dat ook na een crematie te willen doen.
De ziekenhuisdirecteur laat die mogelijkheid in ieder geval nadrukkelijk open, als hem wordt gevraagd of de familie de as zal krijgen, ook als de rekening niet is betaald: ‘Dat weet ik niet. Na de crematie hebben wij een nieuwe situatie. Dat zullen wij dan moeten bekijken.’
volkskrant.nl
0 reacties:
Een reactie posten