Tommy Soeharto ‘wegens goed gedrag’ vervroegd vrijgelaten

JAKARTA - Hutomo Mandala Putra, beter bekend als Tommy Soeharto, is maandag vervroegd vrijgelaten. De lievelingszoon van de Indonesische ex-dictator Soeharto had strafvermindering op strafvermindering gestapeld en mocht ‘wegens goed gedrag’ de gevangenis verlaten.

Hij had amper vijf van de vijftien jaar van zijn straf uitgezeten. Zijn vrijlating heeft in Indonesië geleid tot brede kritiek op het systeem van strafvermindering, dat mensen als Soeharto ernstig lijkt te bevoordelen.

Tommy was in 2002 veroordeeld tot vijftien jaar gevangenisstraf voor de moord op een van zijn rechters. De rechter, Syafiudin Kartasasmita, had Soeharto’s zoon een jaar tevoren veroordeeld tot achttien maanden gevangenisstraf in een corruptiezaak. Tommy dook onder, en slaagde er in bijna een jaar uit handen van de politie te blijven. In die periode gaf hij opdracht tot de moord op de rechter, die in zijn auto werd doodgeschoten. Uiteindelijk werd Tommy opgepakt en veroordeeld tot vijftien jaar gevangenisstraf. Die straf werd algemeen bekritiseerd als veel te licht, maar de Hoge Raad verlaagde haar in een zeer omstreden uitspraak nog eens tot tien jaar.

Tommy profiteerde bovendien optimaal van het systeem van jaarlijkse strafverminderingen. Elk jaar op de nationale feestdag (17 augustus) en met ‘Idul Fitri’, het einde van de islamitische vastenmaand, is er een massale ‘remisi’- ronde, waarbij tienduizenden gevangenen strafvermindering krijgen. Terwijl andere gevangenen zo’n twee weken korting krijgen op hun straf, werden er bij Tommy soms zeven maanden in een keer vanaf gehaald. De laatste remisi bedroeg 1 maand en vijftien dagen, wat het totaal op meer dan drie jaar bracht. De rest werd voorwaardelijk kwijtgescholden, ‘wegens goed gedrag’.

Juridische deskundigen hebben Tommy’s vrijlating aangegrepen om het systeem van strafverminderingen ter discussie te stellen. Ook uit het buitenland komt kritiek. In Australië is grote verontwaardiging ontstaan omdat bij de jongste ronde van strafverminderingen behalve Tommy ook twee handlangers van de bomaanslag van 2002 op Bali vervroegd zijn vrijgelaten. Dat heeft ook in Indonesië geleid tot een discussie over de vraag of moordenaars en terroristen moeten worden uitgesloten van de strafverminderingen.

Tommy laat deze discussie langs zich heen gaan. Hij worstelde zich maandagmiddag langs een leger journalisten en reed naar de Cendana-straat, waar de Soeharto-clan zijn huizen heeft. Hij werd verwelkomd door een zee van bloemen.

Tommy Soeharto’s gevangenschap is een schoolvoorbeeld van hoe welgestelden in Indonesië zelfs in de gevangenis met geld hun leven naar hun hand kunnen zetten. In Jakarta liet Tommy zijn cel verbouwen, en uitbreiden met een ontvangstruimte en airconditioning. Toen dat luxureuze verblijf te veel in de gaten liep werd hij naar het gevangeniseiland Nusa Kambangan overgebracht, het ‘Alcatraz van Indonesië’. Sindsdien deden hardnekkige geruchten de ronde dat Tommy regelmatig per helikopter het eiland verliet, met onbekende bestemming. Hij genoot bovendien regelmatig ziekteverlof. Hij zou een tumor hebben achter een van zijn ogen, heette het, en bracht daarom een week per maand door in Jakarta, waar een vleugel van een luxueus ziekenhuis voor hem werd afgehuurd.
bron: volkskrant.nl