Slotverklaring Bali met hangen en wurgen tot stand

(Novum/Ap) - De VN-klimaatconferentie op Bali is zaterdag na twee weken afgesloten met de aanvaarding van een uiterst moeizaam tot stand gekomen blauwdruk voor een nieuw, in 2009 te sluiten klimaatakkoord. De 190 deelnemende landen werden het te langen leste eens over een slotverklaring nadat de Verenigde Staten hun verzet tegen een voorstel van ontwikkelingslanden hadden opgegeven.

Aan de hand van de zaterdag gesloten overeenkomst zal de komende twee jaar hard worden gewerkt aan de totstandkoming van een opvolger voor het in 1997 gesloten verdrag van Kyoto. Conferentievoorzitter Yvo de Boer zei dat het akkoord de internationale gemeenschap de kans biedt om de klimaatverandering daadwerkelijk te lijf te gaan. "De partijen hebben de noodzaak van actie tegen klimaatverandering erkend", aldus De Boer.

Het akkoord, dat nadat er de hele nacht was doorgepraat zonder stemming werd aangenomen, verplicht landen niet tot concrete maatregelen tegen het broeikaseffect. Het effent slechts de weg voor onderhandelaars om op zoek te gaan naar manieren om de uitstoot van koolstofdioxide te verminderen en arme landen in staat te stellen het milieu beter te sparen. Het belang van het akkoord is er met name in gelegen dat ontwikkelingslanden, vooral opkomende economieën als China en India, nu ook bij de discussie over het broeikaseffect betrokken zijn en dat het de goedkeuring heeft van de VS, het enige grote industrieland dat het verdrag van Kyoto heeft verworpen.

Voor er uiteindelijk overeenstemming werd bereikt leek het er verschillende keren op dat de onderhandelingen zouden mislukken. Europese en Amerikaanse onderhandelaars kruisten tot op het laatst de degens over het voorstel van de Europese Unie om in de slotverklaring op te nemen dat de uitstoot van CO2 in 2020 met 25 tot 40 procent moet zijn verminderd. Volgens de EU en andere landen was een concreet doel noodzakelijk om als leidraad te kunnen dienen voor de komende onderhandelingen over een definitief klimaatakkoord. De VS betoogden juist, met steun van onder andere Japan, dat die doelen het resultaat van onderhandelingen moeten zijn en niet het uitgangspunt. De VS en hun medestanders kregen uiteindelijk hun zin. De door de EU gewenste percentages worden nog wel genoemd, maar slechts in een toelichting bij de slotverklaring.

Net toen de EU en de VS het zaterdagmorgen eens leken te worden kwamen ontwikkelingslanden met het bezwaar dat er in de verklaring geen aandacht werd besteed aan de technologische hulp die zij van de rijke landen nodig hebben om een bijdrage te kunnen leveren aan de bestrijding van het broeikaseffect. Na te zijn toegesproken door VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon stelden India en andere landen, met steun van de EU, enkele aanpassingen in de tekst voor, maar tot wanhoop en woede van conferentiedeelnemers wilden de VS daar niet aan. Toen het hoofd van de Amerikaanse delegatie, onderminister van buitenlandse zaken Paula Dobriansky, na lang aandringen toch met de aanpassingen instemde werd er geklapt. Het was een van de weinige keren dat de VS waardering kregen op de conferentie. Het land werd de afgelopen twee weken voornamelijk van tegenwerking beschuldigd, onder andere door Al Gore.